Seborroïsch eczeem op de hoofdhuid

Meer dan 5% van de Nederlanders heeft hier last van, vooral op het gezicht en de hoofdhuid. Heb jij er misschien ook mee te maken? Lees snel verder en ontdek hoe je eczeem op de hoofdhuid de baas wordt.

Constitutioneel eczeem (atopische dermatitis) komt eigenlijk niet zo vaak voor op de hoofdhuid. Misschien wordt er daarom ook minder over geschreven. Maar er zijn andere vormen van eczeem die wél vaak op de hoofdhuid voorkomen en vergelijkbare klachten veroorzaken, zoals schilfers en jeuk.

Neem bijvoorbeeld seborroïsche dermatitis, waarschijnlijk de meest voorkomende vorm van eczeem op de hoofdhuid. Soms kunnen er zelfs meerdere aandoeningen tegelijk spelen, waardoor een gevoelige hoofdhuid die op eczeem lijkt, eigenlijk iets anders kan zijn. In zo’n geval is het slim om eerst langs een dermatoloog te gaan voor een juiste diagnose.

Hoe herken je eczeem op de hoofdhuid?

Enkele symptomen die kunnen wijzen op eczeem op de hoofdhuid:

• Een vette of olieachtige huid
• Jeuk
• Korstjes
• Haaruitval
• Roodheid
• Schilferende huidlaesies, vaak wit en droog of geel en plakkerig
• Roos, in sommige gevallen

Seborroïsch eczeem

Seborroïsch eczeem, ook wel seborroïsche dermatitis genoemd, is een van de meest voorkomende vormen van eczeem die je tegenkomt op de hoofdhuid en langs de haarlijn. Het kan voorkomen bij iedereen: baby’s, kinderen én volwassenen.

Typisch zijn de vette, dikke en plakkerige schilfers. Bij een lichte huid is de huid vaak rood, terwijl bij een donkere huid de aangetaste plekken juist lichter van kleur zijn, zonder roodheid. Soms zie je ook uitslag op andere plekken in het gezicht, zoals rond de wenkbrauwen, oogleden en de zijkanten van de neus.

Een veelvoorkomende complicatie van eczeem is een bacteriële infectie van de beschadigde huid. Hoe verleidelijk het ook mag zijn, probeer niet te krabben. Krabben verergert de klachten en kan een aanzienlijke invloed hebben op je kwaliteit van leven.

Kenmerkend bij seborroïsch eczeem zijn de vette, dikke en plakkerige schilfers.

Seborroïsch eczeem vs. roos

Roos is een milde vorm van seborroïsch eczeem. Beide veroorzaken jeuk en schilfers, die wit of geel van kleur kunnen zijn. Het verschil? Bij ernstig seborroïsch eczeem komen naast schilfers ook ontstekingen voor, en het probleem manifesteert zich vaak heftiger op de hoofdhuid.

Onderzoekers vermoeden dat roos en seborroïsch eczeem onderdeel zijn van hetzelfde ziekteproces. Beide worden in verband gebracht met de Malassezia-schimmel op de hoofdhuid. Uit een studie uit 2015 blijkt dat ze op een spectrum liggen: roos is de mildere variant, terwijl seborroïsch eczeem gepaard gaat met ernstigere klachten.

Hoe kan seborroïsch eczeem leiden tot haaruitval?

Haarverlies wordt inderdaad in verband gebracht met seborroïsch dermatitis. De verhoogde talgproductie irriteert en ontsteekt de hoofdhuid, wat vaak leidt tot hevige jeuk. Krabben is dan echt geen goed idee, want dit kan je hoofdhuid en haarzakjes beschadigen, waardoor je haargroei wordt verstoord en je haar begint uit te vallen.

Allergisch contacteczeem

Allergisch contacteczeem ontstaat door contact met iets waar je allergisch voor bent, vaak pas na maanden of zelfs jaren van herhaald gebruik. Op de hoofdhuid wordt dit vaak veroorzaakt door:

• Shampoos, conditioners, gels, sprays en andere (vaak agressieve) haarproducten
• Haarverf en lijm voor haarextensies
• Zwemcaps en haarnetjes - vooral als ze rubber bevatten
• Haarclips en hoofddeksels - vooral die met rubber of nikkel


Hoe vaak het precies voorkomt, is niet bekend. Wel zien we het vaker in bepaalde beroepsgroepen, zoals keukenpersoneel, schoonmakers, zorgmedewerkers en kappers.

Irriterend contacteczeem

Contacteczeem is geen allergie, maar een ontsteking van de huid die wordt uitgelokt door een externe stof die het afweersysteem in de huid activeert. De ontsteking gaat gepaard met roodheid en jeuk. Een persoon met een gevoelige huid en met aanleg voor allergie is vatbaarder voor contacteczeem.

Eczeem op de hoofdhuid bij baby's en kinderen

Seborroïsch eczeem komt vaak voor bij pasgeboren baby's. Het uit zich op de hoofdhuid als een vettige, gelige uitslag met roodheid en schilfertjes. Door het vettige laagje dat ontstaat, wordt dit ook wel 'berg' genoemd.

Gelukkig heeft de baby er meestal weinig tot geen last van. Het jeukt bijna niet en veroorzaakt geen haaruitval of littekens. In de meeste gevallen verdwijnt het vanzelf rond de eerste verjaardag van je kleintje.

De precieze oorzaak van eczeem op de hoofdhuid, zoals seborroïsch eczeem, is nog niet helemaal duidelijk. Wel weten we uit onderzoek dat mensen met eczeem vaak een genetische mutatie hebben die hun huidbarrière verzwakt. Normaal gesproken beschermt je huid tegen schadelijke stoffen, maar bij eczeem kunnen allergenen en irriterende stoffen makkelijker binnendringen en klachten veroorzaken. Deze mutatie zorgt er ook voor dat de huid sneller uitdroogt.

Bij seborroïsch eczeem speelt daarnaast een disbalans van microben op de hoofdhuid een rol. De gist Malassezia, die van nature op de huid voorkomt, kan bij overgroei problemen geven en de klachten verergeren.

Risicofactoren
Iedereen kan eczeem op de hoofdhuid krijgen, maar sommige mensen lopen een groter risico. Je kans op eczeem neemt toe als je:

• Allergisch bent voor bepaalde ingrediënten in producten, zoals shampoos, conditioners of haarverf
• Veel in aanraking komt met haar- of huidverzorgingsproducten die alcohol bevatten
• Last hebt van vermoeidheid en/of stress
• HIV/AIDS hebt
• Een aandoening aan je zenuwstelsel hebt, zoals hersenletsel, de ziekte van Parkinson of een beroerte
• Obesitas hebt
• Van nature een droge of juist vette huid hebt

Extreem weer en blootstelling aan koude, droge lucht kunnen bij sommige mensen eczeem op de hoofdhuid uitlokken. Ook vaak douchen, baden of zwemmen kan de hoofdhuid uitdrogen.

Eczeem is helemaal niet besmettelijk. Je kunt het niet van iemand anders krijgen en ook niet aan iemand doorgeven.

Last van een onrustige hoofdhuid? Begin met een check: wat heeft jouw hoofdhuid nodig? De Dercos-lijn van Vichy is er speciaal voor eczeem en roos. Met krachtige ingrediënten zoals Selenium DS, Salicylzuur, Ceramiden en Menthol pak je roos effectief aan. Al na de eerste wasbeurt verwijder je zichtbare schilfers.

Heb je milde klachten, zoals roos of lichte eczeem? Probeer dan de Dercos Ultra-Kalmerende Shampoo. Deze shampoo kalmeert direct een gevoelige of jeukende hoofdhuid en biedt tot 48 uur verlichting.*

Bij ernstige eczeem kan de Dercos Anti-Dandruff Shampoo een oplossing bieden. Gebruik deze in combinatie met medische behandelingen, zoals een schimmelwerende shampoo of corticosteroïden. Overleg altijd met je arts en volg het behandeladvies gedurende 4 weken.

*Klinische test, 43 personen, 3 weken.

Hoe vaak moet je je haar wassen als je eczeem hebt?

Bij eczeem op de hoofdhuid is het belangrijk je haar niet vaker dan drie keer per week te wassen. Gebruik maximaal 2 tot 3 keer per week de Dercos-shampoo. Overmatig wassen kan je hoofdhuid uitdrogen en je haar beschadigen, wat kan leiden tot haarbreuk.

Vaak zie je na een week behandelen al verbetering. Meestal is het eczeem na ongeveer vier weken verdwenen. Toch is de kans groot dat het terugkomt, omdat er altijd gistcellen op je huid blijven zitten die opnieuw kunnen groeien. Daarom raden we aan om de Dercos-shampoo 1 tot 3 keer per week te gebruiken, afhankelijk van wat je nodig hebt. Zo blijft je hoofdhuid gezond en vrij van klachten.

Behandelen van allergisch eczeem

Heb je een allergie? Vermijd dan shampoos met het allergeen waarvoor je gevoelig bent. Een allergoloog kan je adviseren over veilige alternatieven. Het is belangrijk om zelf goed op te letten. Ben je bijvoorbeeld allergisch voor methylisothiazolinone? Controleer dan altijd de ingrediëntenlijst van je shampoo.

Eczeem op andere plaatsen op het lichaam

Eczeem op andere plekken? Dan heb je mogelijk atopisch eczeem, al komt dat zelden voor op de hoofdhuid. Gebruik producten met zo min mogelijk ingrediënten om de kans op opflakkeringen of uitbreiding van het eczeem te verkleinen.

Bij ernstig seborroïsch eczeem, bijvoorbeeld ook in het gezicht, of als anti-roosshampoos niet voldoende werken, kan een dermatoloog aangepaste medicatie voorschrijven. Mogelijke behandelingen zijn:

• Schimmeldodende shampoos, lotions, schuimen of gels
• Topische corticosteroïden, die je op de huid of hoofdhuid aanbrengt of als shampoo gebruikt om ontstekingen te verminderen
• Calcineurineremmers, die tijdelijk helpen om ontstekingen door bepaalde immuuncellen te verminderen

Weet je welk product je eczeem veroorzaakt, zoals haarverf? Vermijd dan alles waar datzelfde allergeen in zit. Let op: dat stofje kan ook in andere producten voorkomen. Een dermatoloog kan je helpen om het allergeen op te sporen en te vermijden. Tijdens een consult stellen ze je vragen over je gewoontes en doen ze vaak allergietesten, zoals plaktesten.

Waarom eczeem op de hoofdhuid ontstaat, blijft moeilijk te bepalen. Toch kun je de kans op opvlammingen verkleinen met deze tips.

1. Vermijd triggers: Let op wat je eczeem verergert, zoals bepaalde haarverzorgingsproducten, koud weer of hete douches. Probeer deze triggers zoveel mogelijk te vermijden.

2. Kies je haarverzorgingsproducten zorgvuldig: Vermijd shampoos en conditioners met geurstoffen, alcohol of agressieve reinigingsmiddelen. Gebruik andere producten zoals gels en sprays zo min mogelijk.

3. Krab niet: Hoe verleidelijk ook, probeer niet te krabben. Dit kan irritatie veroorzaken, wat kan leiden tot infecties en zelfs haaruitval.

4. Relax! Stress kan eczeem verergeren. Probeer te ontspannen met ademhalingsoefeningen, meditatie of een andere ontspannende activiteit.

5. Was je hoofdhuid voorzichtig: Was je haar alleen als het echt nodig is. Gebruik een medicinale shampoo, masseer deze zachtjes in en spoel goed uit.

Lees meer: Haar- en hoofdverzorgingsadvies