Hoe ontstaan ouderdomsvlekken en hoe kom je ervan af?

Ouderdomsvlekken zijn in principe pigmentvlekken; kleine bruine plekken (hyperpigmentatie) in het gezicht, op de handen, op het decolleté en op andere gebieden die in voorgaande jaren veel aan de zon zijn blootgesteld. Heb je in je jeugd altijd een mooi bruin velletje gehad tijdens vakanties? Dat kan zich nu terugbetalen in een overdaad aan pigmentvlekjes, die het meest voorkomen bij mensen van boven de 40. Al kunnen ze (bij overmatige blootstelling aan de zon en daardoor hevige zonschade) zich ook eerder laten zien.

Hoewel wegens esthetische redenen misschien niet gewenst, zijn ouderdomsvlekken an sich niet gevaarlijk. Wel kan een voorbode van sommige huidkankers op ouderdomsvlekken lijken: lentigo maligna, een voorloper van het melanoom. Hierbij is beschadiging van de huid door excessieve blootstelling aan zonlicht de belangrijkste veroorzaker. Houd daarom ook je ouderdomsvlekken nauwlettend in de gaten (bijvoorbeeld als ze van vorm veranderen), om er zeker van te zijn dat het niks meer is dan dat. Hanteer hiervoor de ABCDE-methode.

Hier kunnen we kort over zijn, pigmentvlekken zijn altijd het resultaat van overmatig zonnebaden. Op latere leeftijd moet daar helaas een prijs voor worden betaald: pigmentvlekken in de vorm van ouderdomsvlekken. De benaming alleen klinkt al niet al te aanlokkelijk. Ze worden ook wel lentigo of levervlekken genoemd – hoewel ze niets met de werking van de lever te maken hebben. Zoals eerder gedeeld, ontstaan ouderdomsvlekken door jarenlange invloed van de zon en diens felle UV-stralen op onze huid. Dit is de reden dat ouderdomsvlekjes het meeste voorkomen in het gezicht en op de handen. In tegenstelling tot sproeten, verminderen of verdwijnen ze niet in de winter. Zwarte huidskleur? Terwijl dit huidtype dikker en sterker lijkt dan een witte huid, is deze in feite vaak dunner en ook zeer gevoelig voor de zon.

Het is nooit te laat om te beginnen met zonnebrandcrème tegen ouderdomsvlekken. In de jaren tachtig kon je misschien nog aan ‘struisvogelpolitiek’ doen, maar nu is het alom bekend wat de schadelijke gevolgen zijn van zonnestralen. Op onze gezondheid én op ons uiterlijk. SPF beschermt zoals je weet tegen acute zonnebrand, maar het gaat ook de versnelde veroudering van je huid tegen. Op de lange termijn verkleint het bovendien het risico op ouderdomsvlekken. Sommige vlekjes zijn nu nog totaal onzichtbaar, maar verschijnen met de jaren ineens aan het oppervlak. Bovendien kan blootstelling aan de zon hyperpigmentatie nog donkerder maken, dus draag élke dag SPF30 of meer.

Retinol, ofwel Vitamine A-zuur, en Vitamine C zijn twee van de beste ingrediënten om ouderdomsvlekken te verwijderen. Smeer je regelmatig met (kwalitatief) Retinol dan kunnen donkere vlekjes oplichten. Niet zodat je ineens een bleek spookgezicht hebt; het doet je huid juist stralen, vervaagt plaatselijk ouderdomsvlekken en maakt het gehele huidoppervlak daarom meer effen. Vitamine A-zuur is een medische crème, die je op recept bij de huisarts kunt krijgen. Let wel: bouw het gebruik hiervan geleidelijk op. In het begin kan de huid wat rood en geïrriteerd reageren. Vitamine C is hiernaast een antioxidant die zeer doeltreffend werkt bij het verminderen van hyperpigmentatie alsook littekentjes door onder meer onzuiverheden. Tegelijkertijd kun je in Vitamine C (zoals Vichy’s LiftActiv Anti-Oxidanten Booster met Vitamine C) báden, maar zonder het smeren van zonnebrandcrème ben je natuurlijk nergens. Bescherm je huid te allen tijde. Antioxidanten hebben hierbij ook een positieve uitwerking op de huid.

Een doeltreffend serum in de ochtend, met ingrediënten die de huid ophelderen, bieden ook uitkomst bij het behandelen van donkere ouderdomsvlekken. Hiernaast kan dit de vorming van nieuwe pigmentvlekjes voorkomen, doordat melanine onder het huidoppervlak zich niet verder ontwikkelt. Zo rond het dertigste levensjaar kan pigmentatie dat zich onzichtbaar (voor het blote oog) onder de huid vormt met behulp van een UV-foto aan het licht gebracht worden. Geschrokken van het resultaat? Een peel met Glycolzuur kan gekleurde huidcellen van het oppervlak verwijderen en zo verkleuring op elk huidtype tegengaan.

Wil het allemaal niet baten? De resultaten van een anti-pigmentatie huidproduct kan (hoe sterk ook) na ongeveer zes maanden tot een jaar een plateau bereiken, terwijl oudere pigmentvlekken nog steeds zichtbaar zijn. Wie weet wil je dan overgaan op het grovere geschut, maar kies in dit geval wel voor een betrouwbare huidexpert. Vraag je dermatoloog naar een professionele peeling of laserbehandeling.